OKUL YÖNETİCİLERİNİN LİDERLİK STİLLERİ İLE BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN YILDIRMA (MOBBİNG) YAŞAMA DÜZEYLERİ, ÖRGÜTSEL BAĞLILIKLARI VE İŞDOYUM ARASINDAKİ İLİŞKİ

OKUL YÖNETİCİLERİNİN LİDERLİK STİLLERİ İLE BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN YILDIRMA (MOBBİNG) YAŞAMA DÜZEYLERİ, ÖRGÜTSEL BAĞLILIKLARI VE İŞDOYUM ARASINDAKİ İLİŞKİ/ The relationship between school administrators' leadership style and physical education teachers' exposure to mobbing, organizational commitment and job satisfaction

Yazar: MURAT KUL
Danışman: YRD. DOÇ. DR. MEHMET GÜÇLÜ
Gazi Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü / Beden Eğitimi ve Spor Bölümü / Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı / Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bilim Dalı
Doktora
Türkçe
2010
182 s.

Bu araştırmanın amacı, Okul Yöneticilerinin Liderlik Stilleri İle Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Yıldırma (Mobbing) Yaşama Düzeyleri, Örgütsel Bağlılıkları ve İşdoyumu Arasındaki İlişkinin belirlenmesidir. Araştırma evrenini Sakarya ve Bartın İllerinde 2009-2010 eğitim-öğretim yılında görev yapan 291 beden eğitimi öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında okul yöneticilerinin dönüşümcü ve işlemci liderlik stillerini belirlemek için Multifactor Leadership Questionnaire 5-x short (MLQ) anketi kullanıldı. Beden eğitimi öğretmenlerinin yıldırma davranışlarına maruz kalma durumu, olumsuz davranış anketi sorularıyla Negative Acts Questionnaire (NAQ) kullanılarak ölçüldü (Einarsen ve Raknes,1997). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin örgütsel bağlılığı ölçmek için Balay'ın geliştirdiği Örgütsel Bağlılık Ölçeği kullanılmıştır (Balay,2000a, Balay,2000b). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin işdoyum düzeylerini ölçmek için 20 maddeden oluşan Minessota İşdoyum Ölçeği Kısa Formu kullanılmıştır. Tanıtıcı İstatistikî Analizler, Varyans Analizi, Korelasyon analizi ve Çoklu Regresyon Analizi tekniklerinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda beden eğitimi öğretmenlerinin algılarına göre, okul yöneticileri dönüşümcü liderlik davranışlarını ?genellikle? sergiledikleri ve işlemci liderlik davranışlarını ?ara sıra? sergiledikleri görülmüştür. Beden eğitimi öğretmenlerinin örgütsel bağlılıklarına ait bulgularda; uyum alt boyutunda düşük düzeyde, özdeşleşme alt boyutunda orta düzeyde ve içselleştirme alt boyutunda ise yüksek düzeyde bağlılık yaşadıkları görülmektedir. Beden eğitimi öğretmenlerinin işdoyumlarının ?memnunum? düzeyinde olduğu görülmektedir. Beden eğitimi öğretmenlerinin yıldırma (mobbing) yaşama düzeylerine bakıldığında, beden eğitimi öğretmenlerinin düşük düzeyde yıldırma yaşadıkları anlaşılmaktadır. Okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik davranışları ile beden eğitimi öğretmenlerinin yıldırma yaşama düzeyleri arasında negatif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişki vardır. Beden eğitimi öğretmenlerine ilişkin örgütsel bağlılık alt boyutları ile okul yöneticilerinin liderlik stilleri alt boyutları arasında; 1-dönüşümcü liderlik ile uyum arasında negatif yönlü orta düzeyde, 2- özdeşleşme ile pozitif yönde orta düzeyde, 3-içselleştirme alt boyutu ile yüksek düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Okul yöneticilerinin işlemci liderlik alt boyutuyla beden eğitimi öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları arasında sadece içselleştirme alt boyutu arasında yüksek düzeyde ve pozitif yönde anlamlı bir ilişki vardır. Okul yöneticilerinin liderlik stilleri alt boyutları ile beden eğitimi öğretmenlerinin işdoyumu arasında; 1-dönüşümcü liderlik ile işdoyumu arsında orta düzeyde pozitif yönde, 2-İşlemci liderlik ile öğretmenlerin işdoyumu arasında ise düşük düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki vardır. Beden eğitimi öğretmenlerinin örgütsel bağlılığına ilişkin alt boyutlar ile işdoyumları arasında; 1-uyum alt boyutuyla işdoyumu arasında orta düzeyde negatif yönde, 2-özdeşleşme ve içselleştirme alt boyutları ile işdoyumu arasında ise orta düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki vardır. Beden eğitimi öğretmenlerinin yaşamış olduğu yıldırma ile işdoyumları arasında, orta düzeyde negatif yönde anlamlı bir vardır. Beden eğitimi öğretmenlerinin yaşamış olduğu yıldırma ile örgütsel bağlılıkları alt boyutları arasında, 1- yıldırma ile uyum alt boyutu arasında orta düzeyde pozitif yönde, 2- özdeşleşme ve içselleştirme alt boyutu arasında ise negatif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki vardır.