MOBBİNGE MARUZ KALAN HEMŞİRELERE VERİLEN ATILGANLIK EĞİTİMİNİN MOBBİNGLE BAŞETMEYE ETKİSİ

MOBBİNGE MARUZ KALAN HEMŞİRELERE VERİLEN ATILGANLIK EĞİTİMİNİN MOBBİNGLE BAŞETMEYE ETKİSİ / The effect of assertiveness education given to nurses who are exposed to mobbing on handling mobbing

Yazar: SİBEL ASİ KARAKAŞ
Danışman: DOÇ. DR. AYŞE OKANLI
Atatürk Üniversitesi / Sağlık Bilimleri Enstitüsü / Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2011
131 s.

Araştırma mobbinge maruz kalan hemşirelere verilen atılganlık eğitiminin mobbingle baş etmeye etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma tek grup ön test - son test yarı deneme öncesi modeli olarak yürütülmüştür. Araştırma Kasım 2009 - Mart 2011 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, Erzurum Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesinde ve Atatürk Üniversitesi Yakutiye Araştırma Hastanesinde çalışan toplam 409 hemşire arasından araştırmaya katılmayı kabul eden 218 hemşireye uygulanan mobbing ölçeğine göre mobbinge maruz kaldığı tespit edilen (mobbing ölçeğinden 204 puanın üstünde alan) 38 hemşire oluşturmuştur. Bu hemşirelere atılganlık eğitim programı hakkında bilgi verilmiştir. Hemşirelerden 8'i eğitim programına katılmayı istemediği için, 30 hemşire eğitim programına alınmıştır. Verilerin toplanmasında, hemşirelerin sosyodemografik özelliklerini belirleyen anket formu, Rathus Atılganlık Envanteri (RAE) ve hemşireler için geliştirilmiş olan Mobbing Ölçeği kullanılmıştır. Ön testler (anket formu, RAE ve hemşireler için geliştirilmiş olan Mobbing Ölçeği) Şubat - Nisan 2010 tarihleri arasında uygulanmıştır. Mobbinge maruz kalan 30 hemşireye 8 oturumluk atılganlık eğitimi, Mayıs - Haziran 2010 tarihleri arasında, araştırmacı tarafından uygulanmıştır. Atılganlık eğitimi Erzurum Bölge Eğitim Araştırma Hastanesi seminer salonunda, hemşirelerin çalışma saatlerine uygun olarak planlanan zamanlarda yapılmıştır. Eğitime katılan hemşirelere eğitimler tamamlandıktan 6 ay sonra son testler (RAE, hemşireler için geliştirilmiş olan Mobbing Ölçeği) uygulanmıştır. Mobbinge maruz kalan hemşirelerin mobbing puan ortalamasının atılganlık eğitimi öncesi 226.4± 27.7, atılganlık eğitimi sonrası ise 159.6±47.9 olduğu ve gruplar arasındaki farkın ileri derecede anlamlı olduğu belirlenmiştir. Mobbinge maruz kalan hemşirelerin atılganlık puan ortalamasının atılganlık eğitimi öncesi 6.23 ± 15.6, atılganlık eğitimi sonrası ise 17.0 ± 16.06 olduğu ve gruplar arasındaki farkın ileri derecede anlamlı olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda hemşirelere verilen atılganlık eğitiminin mobbingle baş etmelerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Mobbinge maruz kalan hemşirelerin %76.3'ünün çekingen davranış biçimi gösterdiği belirlenmiştir. Ayrıca hemşirelerin çalıştıkları kliniklerin mobbinge maruz kalma durumu üzerinde etkili olduğu ortaya çıkmıştır. Hemşirelerin mobbing ölçeği puan ortalamaları ile atılganlık envanteri puan ortalamaları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Atılganlık düzeyi arttıkça mobbinge maruz kalma oranının düştüğü belirlenmiştir (r=-0.353). Araştırma sonuçları, hemşirelerin mobbingle baş etmede atılganlık eğitiminin etkili olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, hizmet içi eğitim programlarında hemşirelerin atılgan olmalarını destekleyecek eğitim programlarına yer verilmesi önerilebilir.